‘In mijn loopbaan heb ik zoveel verschillende kinderen in de klas gehad,’ vertelt Marja van Delden. ‘Met eigen talenten en verschillende behoeftes. Voor kinderen met speciale behoeftes, maakten we handelingsplannen om hen in hun ontwikkeling te helpen. Zo ook deze zomer: we maakten ons klaar voor een nieuw seizoen. Ik kreeg de zorgen voor een meisje met ASS, Asperger. In een gesprek met haar moeder ontving ik waardevolle input over haar dochter. Wat kunnen we veel met de informatie van ouders, vooral wanneer de ontwikkeling anders verloopt dan normaal. Aan het eind van het gesprek zei de moeder: ”Oh ja, ze houdt niet van buitenspelen…”

Die maandag had ik voor binnen van alles voor haar bedacht, zodat zij zich veilig zou voelen en open zou durven stellen. Maar voor buiten was geen plan. Daar was nog niets van al die veiligheid die ik binnen voor haar had bedacht. Eenmaal buiten ging ze op één tegel staan, dit was haar zelf bedachte kader. Om haar heen waren de kinderen aan het spelen: onoverzichtelijk, luidruchtig en rommelig. Normaal kinderspel: maar lastig voor kinderen met ASS.

Binnen veiligheid creëren? Buiten ook!

Ik wist het meteen: dit moet anders. Maar hoe? De map Buitenspelen gaf uitkomst. Ik zocht er activiteiten die bij haar belevingswereld aansloten en pasten bij haar kwaliteiten. We zochten vooral creatieve activiteiten, omdat we wisten dat ze daarvan genoot. Ze kon hiervoor haar talent op het gebied van de fijne motoriek goed bij gebruiken. Daarnaast was het belangrijk dat ze op de speelplaats een eigen afgeschermd plekje zou krijgen, waar ze niet bang hoefde te zijn voor kinderen die haar spel zouden kunnen verstoren. We maakten een rustig hoekje voor haar waar ze haar ding kon doen. Ze vond het heerlijk, ze kon bezig zijn met haar talenten en de vaardigheden gebruiken die ze goed had ontwikkeld.

Ze was niet de enige die het heerlijk vond. De andere kinderen in mijn groep zagen haar die leuke dingen doen en ze wilden allemaal meedoen. Ik ontwikkelde een model voor wekelijks een nieuwe buitenspeelactiviteit, ook voor de andere kinderen. Met hulp van ouders werd het een succes. Een moeder had bijvoorbeeld honderd dozen over van het fietsenbedrijf waar zij werkte. Fantastisch om het plein te zien veranderen in een grote bouwhoek! Een andere keer hadden we veel elastieken, dus leerden we de kinderen elastieken. Elke week voegden we iets toe aan het basis-buitenspeelaanbod. Sommige activiteiten waren drie weken leuk, andere korter. Wanneer de aandacht verslapte, haalden we het weg en voegden we nieuw materiaal toe, zodat de betrokkenheid hoog bleef.

Op de speelplaats liggen kansen!

Op de speelplaats is de situatie op sociaal en motorisch gebied ingewikkelder dan in de klas binnen vier muren. Als hier niet jouw eerste kracht ligt als kind: hoe gaat het dan met je als je buiten bent? Een-derde van de onderwijstijd ben je als kleuter buiten, dat is ongeveer twee uur per dag. Hoe jammer is het dan, dat kinderen die motorisch en sociaal minder vaardig zijn buiten zeggen: ‘Weet je juf, ik wacht gewoon totdat we weer naar binnen mogen.’ Dit is voor veel kinderen helaas de dagelijkse realiteit. Daarom ben ik gestart met mijn bedrijf Kommee.

Wij vinden dat er voor elke type kind buiten iets te doen moet zijn. Op veel speelplaatsen worden er vooral activiteiten bedacht die een beroep doen op vaardigheden in het sociale en motorische vlak (zoals voetballen, tikkertje, verstoppertje). In elke groep zitten er kinderen die dit moeilijk vinden. Deze kinderen kunnen denken dat er iets mis met ze is omdat zij niet meedoen met de grote groep. Ik wil gaan voor optimale betrokkenheid bij het buitenspelen, zodat kinderen echt in de flow komen. Denk eens na over jouw rol als pedagoog? Binnen maak je prachtige hoeken en bedenk je gevarieerde activiteiten, voor elk kind wat wils. Hoe doe je dat buiten? Verrijk het buitenspel en je zult gelijk effect merken op het welbevinden van kinderen. Daarmee geef je het pedagogisch klimaat op jouw speelplaats een positieve boost!

Buiten liggen veel kansen: kansen voor heerlijk betekenisvol spel, waar kinderen in helemaal in opgaan en daardoor veel leren. Als pedagoog kun je soms door het stellen van een vraag het spel verdiepen en verbreden, zodat de kinderen weer verder kunnen. Buitentijd wordt zo ontwikkel- en leertijd.

Ervaar het op de Bewegend Leren Conferentie.

Als KLOS-leerkracht en onderwijsvernieuwer is Marja van Delden al jaren bezig om het buitenspeelklimaat te optimaliseren. In deze workshop ontvang je een mooie onderbouwing en genoeg ideeën, zodat je voor elk speltype-kind van de buitenspeelplaats een rijke ontwikkel- en leerplek kunt maken. Kinderen in je groep vragen niet meer: ‘Wanneer gaan we weer naar binnen?’

Speciaal voor:
• Professionals die met 3-7 jarigen werken
• Beleidsmakers.
• Directeuren, intern begeleiders en onderbouwcoördinatoren.

Bekijk het hele programma hier.