We denken vaak dat we kinderen iets moeten leren door er een lesje in te geven. Een lesje in kleuren, een lesje luisteren en een lesje woordenschat, een planbord erbij … maar ons onderbuikgevoel spreekt terwijl we bezig zijn. Dit klopt niet, zo leren peuters en kleuters niet. In de praktijk kom het vaak tegen, gelukkig worden deze ontwikkelingsdoelen al vaak omgezet in spel, beweging en dans. Zo is het ook mogelijk om kinderen bijvoorbeeld zelfregulering te laten ontdekken middels spelletjes en dansmomenten. Het leren sturen van het eigen gedrag hoort bij de executieve functies, de ontwikkeling van het denkvermogen. Het zijn hogere denkprocessen die nodig zijn om activiteiten te plannen en aan te sturen. Je kunt ze zien als een ‘dirigent’. Ze helpen bij alle soorten taken.

Ze zorgen voor efficiënt, sociaal en doelgericht gedrag. De executieve functies worden ook wel de uitvoerende aandacht genoemd.
Grofweg kun je ze onderverdelen in vier soorten:

• Impulsbeheersing.
• Concentratie.
• Flexibiliteit.
• Prioriteiten stellen.

De executieve functies regelen bijvoorbeeld het starten met een taak en het richten en vasthouden van de aandacht. Zonder deze functies is goed georganiseerd gedrag niet mogelijk.In deze blog lees je meer over het onderzoek hierachter en we sluiten af met dansideeën.

Taalvaardigheid, geletterdheid en zelfregulering.

Zelfregulering is het vermogen om een taak of proces doelgericht te kunnen voltooien en verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen handelen. Dit wordt al sinds jaar en dag dagelijks geoefend; op school en thuis. Tegenwoordig heeft zelfregulering zelfs een upgrade gekregen tot één van de elf 21e eeuwse vaardigheden. Een belangrijke vaardigheid dus.

Onderzoek toont aan (Michigan State University, L. Skibbe 2018) dat kinderen zelfregulering ontwikkelen naarmate hun taalvaardigheid en geletterdheid zich ontwikkeld. En door het doen van specifieke beweegspelletjes leren kinderen op een positieve manier hoe dit voor hen werkt. In het onderzoek deden 351 kinderen mee tussen peuterschool en groep twee. Twee keer per jaar deden zij mee aan een assessment. De studie toont onder andere aan dat hoe eerder er gestart wordt met activiteiten waarin zelfregulering een rol speelt, hoe eerder kinderen dit onder knie hebben. En hoe sneller de taalvaardigheid en geletterdheid zich ontwikkelt.

Ik maakte een aantal leuke activiteiten waarin zelfregulering een aandeel heeft. Speciaal voor peuters en kleuters, met muziek erbij. Doe er je voordeel mee!

Stilzitten? De stopdans!

Zeggen dat kinderen stil moeten zitten heeft nauwelijks resultaat. Vraag kinderen om mee te doen in het standbeeldenspel en ze leren het snel. Daarom werkt de stopdans ook zo goed. Dit kun je met alle thema’s doen. Probeer het maar eens met zomer: als je muziek hoort dan zwem je in zee, als de muziek stopt, maak je een vissenstandbeeld. (Dit kun je natuurlijk per thema aanpassen voor de kinderen)

Geschikte muziek hierbij is het aquarium, van het Carnaval der Dieren. Klik hier voor de muziek.

Langzaam en snel bewegen? Beeldtaal!

Langzaam bewegen vraagt veel zelf controle. Kinderen vragen om langzaam te bewegen werkt minder goed dan dat je er beeldtaal bij gebruikt. Beeldtaal laat kinderen een voorstelling maken bij wat je bedoeld. Vraag ze bijvoorbeeld om zo langzaam te bewegen als een dief op de vlucht voor de politie. Of zo snel als een duizendpoot die te laat is op zijn afspraak. Als je daar een heel langzaam en een heel snel muziekje bij zoekt, dan is het nog duidelijker voor de kinderen.

Geschikte langzame muziek is de butler sneak, klik hier

Geschikt snelle muziek is Flight of the bumble bee, klik hier 

Luistervaardigheid? Het Commandospel!

Maak een lijst me bewegingen die de kinderen kunnen uitvoeren, zoals lopen, springen, vliegen, draaien, schuiven, trippelen, reuzenstappen, slootje springen, kruipen, rollen, stilstaan enzovoorts. Als jij alleen de beweging noemt, dan hoeven ze niets te doen. Zodra je zegt: “Commando” en dan de beweging erachter, dan moeten ze het wel doen. Eens zien wie de commando’s goed op kan volgen.

Heerlijk om hier ook een energiek nummer bij te gebruiken als Played-a-live door Safri duo, klik hier

Meer muziektips?

De muziek die je gebruikte komt van het Studio Swing kanaal op YouTube. Daar verzamelde ik bij de afspeellijsten allerlei geschikte muziek voor iedereen die met peuters en kleuters werkt. Neem eens een kijkje! klik hier 

Bewegend leren over bewegend leren?

Kom naar de conferentie op 24 januari 2020 in Utrecht. Speciaal voor professionals met kinderen tussen 0-7 jaar werken. Klik hier voor het programma.