Kinderen die veel bewegen presteren beter. Talloze onderzoeken tonen het aan: deze kinderen zijn gelukkiger, socialer en creatiever dan kinderen die te weinig bewegen. Het rapport ‘Plezier in Bewegen’ van de Sportraad (2019) biedt een prachtige verzameling onderzoeken en experimenten op het gebied van meer bewegen en bewegend leren op school. Als het aan professor Erik Scherder ligt, wordt er per direct op alle scholen het vak dans ingevoerd. ‘Dans is extreem goed voor het brein!’
Kinderen worden bewegend geboren. Als je naar kinderen kijkt, zie je dat ze het liefst de hele dag al bewegen en dansen. Zet maar eens muziek aan: ze genieten ervan! Dat is niet voor niets: beweging is namelijk de sleutel tot het ontwikkelen van alle dingen die kinderen horen te leren tussen nul en zeven jaar en daarna. Praten? Luisteren? Stil zitten? Tellen? Wachten? Lezen en schrijven? Het begint allemaal met beweging.
Wat willen de scholen zelf?
Basisscholen willen dolgraag (meer) gym- en bewegingslessen aanbieden. Het Mulier instituut onderzocht het in 2017 al, in opdracht van de PO raad. Om alle kinderen op de basisschool drie uur per week gymles te kunnen geven, zijn er nog 2200 gymzalen nodig en 5800 vakdocenten. Als we het groeiende tekort aan leraren en pedagogisch medewerkers erbij optellen, dan is dit een ambitieus idee.
Beweegprofessor Scherder toonde onlangs in zijn Max Minicollege met hersenscans aan hoe de leerlingen die minder makkelijk leren heel veel baat hebben bij tussendoor bewegen op school. Hoe kunnen we inzetten op meer beweging en bewegend leren in de kinderopvang en het onderwijs, zodat er meer professionals actief worden in deze sectoren en dat de werkdruk verlaagd wordt?
Meer beweeglessen
In Nederland zijn veel beweegdocenten die in de vrije tijd diverse beweeglessen geven aan kinderen. Dit is hun vak. Een groot deel van deze docenten staat te springen om deze lessen ook in de kinderopvang en in het onderwijs te geven. Hoe gaaf zou het zijn om deze professionals te kunnen verwelkomen om organisatie breed actief te zijn binnen deze organisaties? Deze vakdocenten kunnen voetbal, dans, yoga, hardlopen, drama, wandelen, buitenspel, muziek en andere beweegvakken geven, om zo alle kinderen tussen nul en twaalf jaar drie uur per week beweging aan te bieden.
Meer bewegend leren
Als er dan toch professionele beweegdocenten verbonden zijn aan scholen en kindcentra, dan kan er een mooie samenwerking ontstaan tussen de professional die de leerstof in zicht heeft en de professional die daarbij beweegideeën kan ontwikkelen en testen. ‘Beweging activeert precies die hersencellen die kinderen gebruiken om te leren’, aldus John Ratey, professor psychiatrie aan Harvard.
Toegang tot bestaande faciliteiten
Veel lessen kunnen plaatsvinden in de klas of groepsruimte zelf, in het speellokaal of buiten om de locatie heen. Dansscholen, muziekscholen en sportverenigingen in de buurt kunnen hun locatie openstellen.
Werkdrukverlichting
Pedagogisch medewerkers en leerkrachten willen meestal bij de eerste beweeglessen aanwezig zijn om de groep goed over te kunnen dragen. Ze kunnen inspiratie opdoen tijdens de les, observaties doen of ander werk.
Bewegen + Leren = Floreren
In zijn onderzoek naar bewegingstussendoortjes en gedrag in de klas, merkte James F. Sallis, professor publieke gezondheid aan de universiteit van California, dat tijdens een beweegtussendoortje de bloedvaten in het brein meer hersencellen activeren. Actieve kinderen scoren beter op toetsen en hebben meer aandacht voor een taak.
Maar we hebben al muziekles en gym.
Scherder pleit al jaren voor muziek, gym en denksport binnen de educatie. Maar waarom pleit hij nu steeds meer voor dans? Ik vroeg het hem zelf. ‘Dans is de top van de verrijking omdat dit muziek, beweging en denksport combineert. Het optimum zou zijn om dans te integreren in het onderwijs. Dit komt de ontwikkeling van kinderen zeer ten goede. Het aantal neurale netwerken dat wordt geactiveerd en de cognitieve reserve die wordt opgebouwd is iets prachtigs! Maar er is een verschil tussen musici en dansers. Vergeleken bij een puur muzikale prikkeling blijkt uit studies dat de vezelsystemen bij dansers veel meer kanten oplopen.’
Wat denk jij dat er moet gebeuren om vakdocenten structureel aan kinderopvang en onderwijslocaties te kunnen koppelen? We maken graag samen een begin op de Bewegend Leren Conferentie op 24 januari 2020 in Utrecht.