BEWEEGBLOG I Een Scandinavisch geïnspireerd artikel over beweging, werkplezier en onderwijsvernieuwing. Vandaag spreekt Lenneke Gentle met Tine Nieboer van Tiney changes. De inspiratie haalde ze van ver, maar kan er nu met leerlingen, collega’s en ouders in het Amsterdamse bos mee aan de slag. Lees verder voor extra schoenen, kinderen die beseffen dat het handig is om bepaalde dingen te leren en niet eens meer merken dat ze naar school gaan als ze in het bos leren.
Tine Nieboer werkt op de Buitenveldertse Montessorischool in Amsterdam. Geïnspireerd door haar master outdoor education die ze volgde in Zweden, besloot ze hier in Nederland het buitenonderwijs op te zetten. En met veel succes, ze werd in 2022 verkozen tot de eerste ‘Buitenlesleerkracht van het jaar’!
Tine, jij gaat niet alleen met mooi weer naar buiten, maar ook met ‘slecht’ weer. Hoe is dat zo gekomen, dat is volgens mij een heel mooi verhaal?
Tijdens de PABO ben ik al in Erasmus in Zweden geweest en was daar gelijk verkocht door de manier van onderwijs. Daarna volgde een master Outdoor Education, die paste heel goed bij mij en in het onderwijs. Toen ben ik het buitenonderwijs zelf gaan opzetten in Amsterdam. Ik geef elke woensdag buitenles in het Amsterdamse bos, weer of geen weer, tenzij het onveilig is voor de kinderen. Dus in plaats van elke woensdag binnen, gaan we elke woensdag lekker naar buiten, gewoon taal en rekenen, natuurbeleving en mindfulness. Ook persoonlijke ontwikkeling, wie ben je en wie wil je zijn, lekker buiten doen. Echt even in verbinding met jezelf en met de natuur. Drie jaar geleden gestart met pilot van 10 lessen met mijn eigen klas, na een lockdown. Ik wilde zo graag met de kinderen naar buiten, dat mocht gelukkig. Ik heb toen het een en ander ontwikkeld en opgeschreven en een IB’er heeft daarnaar gekeken en het goedgekeurd. Dat werd een groot succes! Ik ging eerst alleen met mijn eigen klas naar buiten, maar we hebben drie bovenbouwgroepen en die krijgen nu ook buitenles.
Ja, wat tof! Ik herinner me trouwens ook een filmpje van jou met kinderen in het bos die een kubus maken, alle vlakken leren benoemen, oppervlakte berekenen, hoe pak je dat aan buiten?
Ik gebruik de natuur voor leren, ik gebruik geen boeken en werkbladen buiten. Echt een andere vorm van onderwijs, met hart, hoofd en handen. Kinderen zijn echt fysiek betrokken bij wat ze doen. Qua rekenen kun je bijvoorbeeld denken aan omtrek, oppervlakte, tekenen op schaal, dan is het veel concreter. Kinderen gaan ook echt denken: ‘Hé, toch wel handig om dit te kunnen!’. Precies, het wordt ook interessanter voor de kinderen die normaliter wachten tot het 15:00 uur is.
Loopt alles dan door elkaar, de vakken? Rekenen, wiskunde, maar ook taal en persoonlijke ontwikkeling?
Ja, klopt. Het is allemaal vakoverstijgend. Bij alles wat je doet wordt taal gebruikt, je ziet dat kinderen meer gaan overleggen en met elkaar in gesprek gaan. Ook al doe je alleen rekenen, je bent ook bezig met taal. Natuurlijk heb ik wel een dagindeling hoor, ik begin vaak lekker met een spel, dan rekenen, pauze, vervolgens mindfulness en natuurbeleving. De opdrachten passen bij elkaar, dus kinderen hebben het vaak ook niet door en zeggen echt op dinsdag: ‘Morgen gaan we even niet naar school’. Ik heb het geluk dat onze school 2 kilometer van het Amsterdamse bos vandaan gelegen is, daar worden de kinderen gebracht en na schooltijd weer opgehaald. Ouders zijn heel enthousiast, heel fijn, ze groeien met ons mee. In het begin was het een pilotproject, met veel mooi weer. Maar inmiddels zijn de ouders het gewend, dus nemen extra schoenen mee bijvoorbeeld. Veel ouders werken ook, dus kunnen niet altijd, maar we hebben elke les wel genoeg ouders om het door te laten gaan. Ik merk dat kinderen het trouwens superleuk vinden als hun ouders meegaan, want ze kunnen dat dan met elkaar delen.
Goed geregeld! Waar ik nog benieuwd naar ben, is wat is er bij jou op school veranderd, bij collega’s, kun je die inspireren?
Zeker, en dat is wel leuk, ik geef nu ook een training met Katja van Dalen in samenwerking met de gemeente en het Amsterdamse bos aan leerkrachten en studenten die met buitenonderwijs aan de slag willen. Collega’s volgen die training ook, fijn om dat met hen te delen. Hun kijk op onderwijs verandert en hierdoor hun lessen.
Welke inspiratie breng jij op De Grote Beweegconferentie?
Door de deelnemers zelf te laten ervaren, want we gaan natuurlijk even naar buiten, dat het makkelijk is om naar buiten te gaan. Uiteraard zal ik er een stukje theorie aan verbinden. Als leerkracht kun je best veel leeuwen en beren op de weg zien, zoals: ‘Waar ga ik naar toe, wat ga ik doen, hoe betrek ik de ouders?’. Ik heb ook elke week een paar ouders mee, voor de veiligheid en om de diepte in te gaan in de activiteiten. Dat wil ik graag bespreken en delen, misschien ook ervaringen uitwisselen met leerkrachten die er al mee bezig zijn.
We eindigen altijd met een onderwijsquote. Welke inspireert jou?
Ja, er is een quote die ik heel vaak roep, het is een Scandinavisch gezegde. There’s no such thing as bad weather, just bad clothing! Je kunt altijd naar buiten, met elk type weer, hoe slecht ook. Als je je goed kleedt, dan is dat mogelijk.
Bezoek de Beweegworkshop van Tine Nieboer
op De Grote Beweegconferentie.
