Auteur: Tonny Sijm
Kleuterleerkracht in hart en nieren.
Als je lesgeeft aan jonge kinderen dan zie je ze overal; de kleuterjuffen die de KLOS opleiding hebben gedaan. Ze noemen zichzelf ook wel ‘klosser’ en ze brengen een schat aan informatie over de natuurlijke ontwikkeling van het jonge kind de school binnen. Ze weten alles over buitenspelen, ontwikkelingsgerichte activiteiten, knippen, plakken, scheuren, kleien en schilderen en het liefst halen ze de poppenkast weer de klas in en doen ze zangspelen, spellessen en dansactiviteiten met de kinderen. Onze gastblogger Tonny Sijm is zo’n trotse klosser en in haar artikelen deelt ze haar passie voor het werken met jonge kinderen. Deze week schrijft ze op haar kenmerkende wijze iets over de spelles.
‘WIE GEEFT ER NOG WEL EENS EEN SPELLES?’
Deze vraag lees ik weleens op fora over kleuteronderwijs.
Ik snap deze vraag maar toch was mijn eerste gedachte: Je stelt toch ook niet de vraag WIE LEEST ER NOG WELEENS VOOR ? of GEEF JIJ NOG WELEENS EEN WERKLES? of LAAT JIJ DE KINDEREN NOG BUITENSPELEN?
Jullie snappen dat ik ermee wil zeggen: natúúrlijk geef je spellessen, natúúrlijk lees je voor, natúúrlijk speel je buiten met de kinderen, natúúrlijk heb je een zandtafel in de klas enzovoort. Maar goed, zo natuurlijk lijkt dat tegenwoordig allemaal niet te zijn, dat merk je wel als je je oren en ogen goed de kost geeft! Gelukkig waren er diverse positieve reacties op de vraag: WIE GEEFT ER NOG WEL EENS EEN SPELLES. Opvallend was dat veel mensen antwoordden: “Het is zo gezellig, de kinderen vinden het zo leuk”. En dat is natuurlijk ook zo; het is gezellig en het is ook leuk!
Een spelles is méér dan alleen leuk en gezellig.
We weten allemaal dat kinderen zich eerst in de ruimte, lijfelijk, moeten oriënteren voordat zij zich in het platte vlak goed kunnen oriënteren. Eén van de reken- schrijf en leesvoorwaarden, zo weten we. Dus stel je voor: ja gaat met je groep naar de speelzaal. Het oriënteren in de ruimte begint al in het lokaal. Een paar schoenen onder de stoel, een dikke trui over de leuning, twee aan twee in de rij, even versneld tellen, Karin en Jasper vóór aan, Stefan en Rianne achter aan, we lopen langs het lokaal van groep drie, nu rechts af, links af. Als leerkracht benoem je dit regelmatig dus wat een prachtige leermomenten. Gewoon tijdens het lopen. En dan komen we de speelzaal binnen. Nu, wat je dáár allemaal kan leren tijdens een spelles!
- Zoek een plaats in de ruimte, ga in kleermakerszit zitten, ga op je rug liggen, op je buik, op je zij, rug aan rug, ga op je knieën staan.
- Ga springen, hinkelen, huppelen, achteruitlopen, voetje passen, spring zijwaarts met je handen in je zij. (niet droog maar met lied en dans bijvoorbeeld).
- Ga met z’n allen in een kring staan, handen vast, handen los, armen langs je lichaam, armen achter je rug.
- Ga in een lange rij staan, áchter elkaar.
- Ga in een lange rij staan, náást elkaar.
Spelletjes
- HUTSPOT (was altijd favoriet in mijn groep)
Vier groepen kinderen in vier hoeken. Langzaam lopen, sneller lopen, hard lopen. - Zakdoekje leggen (de tikker mag een verkorte route lopen)
- Roodkapje
- Hans en Grietje
- De Zevensprong
- In de kelder is ‘t zo donker
- Kat en muis
- Een treintje ging uit rijden (is ook heel goed te doen door de hele school door de directeurskamer, de teamkamer lachen!).
Tikspelletjes
- Tikkertje met verlos (bv door de benen doorkruipen)
- Gevangenistikkertje
- Spiontikkertje
- Bevriestikkertje
- Welke tikspelletjes ken je allemaal? Maak er eens een lijst van en hang het op in de speelzaal.
Dansen
De speelzaal gebruik je ook om met de kinderen te dansen; dansen op allerlei soorten muziek: jazz, opera, kinderliedjes, hoempapa-muziek, muziek uit andere landen enzovoort. De kinderen luisteren naar de muziek, gaan dansen, los of met elkaar. Alle kinderen oriënteren zich, op deze manier, volop in de ruimte en als je als leerkracht steeds benoemt wat de kinderen doen dan wordt ook de woordenschat op een speelse manier enorm vergroot. Dit is toch een prachtige voorbereiding op het werken in het platte vlak! Heerlijk: met kleuters de ruimte verkennen!!! Dat is echt genieten, voor iedereen.
Buitenspelen
Tijdens het buitenspel deed ik vaak dit soort dingen:
- Ga allemaal op de rand van de zandbak staan
- Raak iets aan dat van hout is
- Ga tegen de blauwe deur staan
- Op een rode tegel
- Ga zo dicht mogelijk bij mij staan (haha, en dan rende ik snel weg, dat was dan weer de lol.)
- Tik de regenpijp aan
- Tik iets aan dat van ijzer is
- Ga achter het schuurtje staan
- Voor het schuurtje
Nu ja:
Het wordt tijd dat DE SPELLES op álle scholen weer in ere hersteld wordt; het hoort bij het onderwijzen van jonge kinderen. Evenals het buitenspel, voorlezen, zingen, de zandtafel, de watertafel (als je die niet hebt gewoon de gootsteen gebruiken!), de werkles en ga zo maar door!
Ik ga nu lekker even de krant lezen, AAN de HOGE tafel, OP een stoel, met mijn rug RECHT, TEGEN DE LEUNING en mijn voeten NAAST elkaar!
Tonny Sijm
Fotomateriaal: privé
Op de hoogte gehouden worden over het KLOS project wat we aan het ontwikkelen zijn? Schrijf je hieronder in voor de nieuwsbrief.