BEWEEGBLOG I Een gloednieuw artikel over beweging, werkplezier en onderwijsvernieuwing. Vandaag spreekt Lenneke Gentle met Esther de Boer, van DoeVrijdag. Over vooruit kijken en zo min mogelijk voorbereiden. Lees verder voor de kracht van eenvoud, het ontplofte Instagram account tijdens de barbecue van school en kiezen voor je vak en voor de kinderen.
Esther de Boer werkt op een basisschool in Meppel in groep 3. Sinds 2016 is zij, samen met haar duo Nienke Gernaat, elke vrijdag op het plein te vinden met haar groep. Daar is DoeVrijdag uit ontstaan: lekker rennen, roepen, schrijven, tellen, wedstrijdjes doen en vooral ook veel leren, op de vrijdag, buiten. De activiteiten worden elke week gefilmd en gedeeld met meer dan 15.000 leerkrachten en andere geïnteresseerden via social media.
Hoe is DoeVrijdag begonnen, dat je samen met jouw collega doet?
Nou, ik sta al héél lang voor de klas en eigenlijk ontdekte ik zo’n acht jaar geleden met collega’s dat die vrijdag altijd een pittige dag was, voor die kinderen maar ook voor ons. We zeiden: ‘Hoe kunnen we er nou voor zorgen dat ze toch een toffe dag hebben, maar ook wat leren want daar zijn ze uiteindelijk voor bij mij op school’. Dus toen zijn we begonnen met naar buiten te gaan. Kinderen in groep 3 geven dat ook vaak aan, dat ze graag weer eens buiten willen spelen, maar daar is niet zoveel tijd meer voor in die groep. Dus toen zeiden we: ‘Laten we de lessen zo maken dat ze het gevóel hebben dat ze buiten aan het spelen zijn, maar dat ze eigenlijk gewoon heel hard aan het leren zijn’.
Dat is waar we mee begonnen zijn. We zijn de lessen gaan ombouwen van binnen naar buiten.
Ja, kijk dat is een heel mooi begin geweest, want alle kinderen houden van bewegen, buiten spelen, samen dingen doen, ontdekken dus een goeie match denk ik. Maar, hoe hebben jullie het aangepakt?
Nou, ik ben gaan kijken naar wat ik de dag daarna moet gaan doen, wat staat er in de methode, wat moet er aan bod komen, wat zijn de doelen, zowel qua rekenen, spelling als lezen. En bij die doelen heb ik gewoon spelletjes bedacht. Dus bij de allereerste les, dat was een les over ‘geliefde harten’. Dat zijn ’samen 10’- sommen, je zoekt dan de getallen bij elkaar die samen 10 zijn. Normaal moeten ze dat opschrijven, maar nu had ik allemaal kaartjes gemaakt en de kinderen moesten naar de overkant van het plein rennen en daar hun kaartje activeren. Daarna moesten ze iemand zoeken met wie ze samen 10 waren en bij mij terugkomen en zeggen 7 + 3 = 10, 8 + 2 is samen 10 en zo ben ik begonnen. Toen hadden we binnen 10 minuten met die harten zo goed geoefend, dat was fantastisch! Normaal duurde het wellicht wel 20 tot 30 minuten, voordat al die sommen ingevuld zijn. En toen heb ik hetzelfde gedaan voor lezen en spelling. Al denkend en brainstormend kwamen we tot een aantal spelvormen en dat zijn we gaan uitbouwen.
We zeiden tegen elkaar: ‘We maken even een filmpje voor de ouders om te laten zien hoe leuk dit is’. Daar kwamen leuke reacties op.
Een paar weken later zeiden we tegen elkaar zullen we gewoon een Instagram-account openen en die filmpjes erop zetten en kijken of mensen dat leuk vinden? Dat deden we op de dag van de team barbecue en toen hadden we in één avond meer dan 800 volgers. Dus de hele barbecue stond hier uiteindelijk in het teken van. Dat was prachtig, maar gaf ook heel erg aan dat er binnen het onderwijsveld hier behoefte aan was. Vervolgens zijn we ook een Facebookaccount begonnen en hebben ook daar iets van 1000 volgers gekregen. Ja, dat is fantastisch en gaf ook een boost om het te blijven doen en om elke week toch weer te proberen om er een filmpje op te zetten, inmiddels alweer 5 jaar.
Wat zie jij veranderen bij collega’s die ook met jullie cognitieve spellen gaan werken? Zie je iets in hun eigen werkplezier veranderen? Wat gebeurt er bij de kinderen?
Het is heel tof dat die kinderen een hoop lol maken en meer ruimte hebben om te bewegen én ook meer lawaai kunnen maken. Je ziet ook samenwerkingen tussen kinderen die elkaar binnen (in de klas) nooit zouden opzoeken. Het is goed voor de sfeer in de groep, ook op de momenten dat we gewoon binnen zitten dus het brengt meer dan alleen bewegen. Daar worden collega’s ook heel enthousiast van, zéker als ze in de gaten krijgen dat het niet zoveel werk is als ze denken. Daarom bieden we ook lessenseries aan. Houd het ook eenvoudig, pak een papier en schrijf het op. Het hoeft niet allemaal strak uitgeprint, zorg dat het zo min mogelijk tijd kost. Het brengt ook lol en je krijgt routine in het voorbereiden van zo’n les. Er zijn genoeg mogelijkheden waar geen voorbereiding voor nodig is. En waarbij kinderen wel heel hard aan het werk zijn.
Wat voor ambities hebben jullie nog op langere termijn? Jullie zijn al heel ver gekomen, maar wat zie je nog gebeuren de komende tijd?
Dat vind een lastige, ik ben gewoon juf en daar ligt mijn grootste ambitie. Doevrijdag doe ik er eigenlijk gewoon een beetje bij. Ik werk full time en hoef ook niet minder te werken. Mijn ambitie ligt gewoon bij het kinderen leren lezen en rekenen en ze leren houden van leren. Dat kinderen zich hier ook goed bij voelen en weten. Dat doen we op verschillende manieren en één daarvan is bewegend leren. Maar ik ben ook fan een dag traditionele dag les of een dag zelf ontdekken. Ik vind het fijn dat kinderen op allerlei manieren de mogelijkheid krijgen zich de lesstof eigen te maken. Ik blijf het lekker zo doen en vind het leuk om mensen zo te inspireren. Met bewegend leren kan je de denkstappen die kinderen moeten maken, goed praktisch vorm geven door de beweging aan te passen aan wat je aan het leren bent. Dat is voor kinderen echt een eye opener.
Maken we meteen het sprongetje naar de beweegconferentie, want daar ga je het ook hebben over bewegend leren en denkstappen maken. Wat ga je doen in jouw workshop?
Ik wil laten zien, hoe dat werkt. Dus als je in groep 7 een bepaald persoonsvorm in een bepaalde zin schrijft, moet je een aantal denkstappen doorlopen. Als je die denkstappen fysiek kan doen, heb je een hele grote kans dat heel veel kinderen het daardoor heel veel beter onthouden. Zoals Erik Scherder zegt: ‘Er moeten verbindingen in de hersenen groeien en deze manier kan daar goed aan bijdragen’. Dat visualiseren, dat wil ik dus laten zien, hóe je dat doet. Mijn workshop is geschikt voor alle leerkrachten van het basisonderwijs.
Mooi! We sluiten altijd af met jouw favoriete onderwijsquote, heb je die zo bij de hand?
Die heb ik eigenlijk niet, ik ben niet zo van de quotes maar als ik iets zou moeten zeggen: Maak van elke dag een feestje en haal het beste uit jezelf en uit de dag!
Bezoek de Beweegworkshop van Esther
op De Grote Beweegconferentie.
