BEWEEGBLOG I Een uitnodigend artikel over beweging, werkplezier en onderwijsvernieuwing. Vandaag spreekt Lenneke Gentle met Pim Scherpenzeel van InFit Beweegconcepten. De eerste beweegschool van Nederland heb je vast voorbij zien komen in het nieuws, ontworpen door onder andere Pim en zijn compagnon. Lees verder voor beweeguitnodigingen in het gebouw, motoriek, enthousiaste leerkrachten en dito kinderen en ouders.
Pim Scherpenzeel is mede-eigenaar van InFit Beweegconcepten. Dit bedrijf ontwerpt en ontwikkelt innovaties voor het (bewegings)onderwijs en voor sportaccommodaties. En volgen daarbij níet de gebaande paden maar ontwerpen nieuwe concepten die aansluiten bij de huidige belevingswereld van kinderen op het gebied van sport en bewegen.
Kinderen uitdagen tot beweging, daar gaat het om!
Pim, jij bent eigenlijk nu iets aan het doen waar je eerder niet voor bent opgeleid, het had een andere strekking toch?
Ja dat klopt, ik ben oorspronkelijk opgeleid als gymnastiekmeester, docent bewegingsonderwijs. Daarna heb ik vier schooljaren gymles gegeven in het voortgezet onderwijs. De enige ervaring in het primair onderwijs als lesgever heb ik tijdens mijn stage opgedaan. Ik kwam eigenlijk via een merkwaardig toeval in contact met Nijha gevestigd in Lochem, dat is een van de partijen in Nederland die gymzalen inricht en Sporthallen en nog een heleboel meer doet op het gebied van bewegen, op toestelniveau. Daar heb ik met heel veel plezier veel jaren gewerkt en ook veel geleerd. Ik werkte voornamelijk op het gebied van onderhoud, beheer en inrichting van gymzalen. Eén van de dingen die mij echter begon op te vallen in die jaren, is de wijze waarop gymzalen tot stand komen. De werkwijze is heel vaak hetzelfde en als je doet wat je deed, dan krijg je wat je kreeg. Dus heel veel gymzalen lijken op elkaar, zowel bouwkundig als ook qua inventaris. En ja, daar vind ik iets van en dat was in de toenmalige functie lastig om dat aan Nederland wereldkundig te maken, dus toen ben ik voor mezelf begonnen.
Mooi, vaak zie je dat mensen in hun werksituatie denken: ‘Hé, dit wordt een beetje veel van hetzelfde’, dat je denkt dat het anders kan en op een gegeven moment bereik je zo’n moment dat je gewoon denkt: ‘Dat ga ík doen!’.
Ja het was wel spannend, het is wel een beetje een cliché, maar een vaste baan bij een werkgever geeft ook vastigheid en dat is wel prettig in een groot deel van je leven. Maar ik heb inderdaad destijds de stap gewaagd en mijn ontslag genomen en met niets begonnen om de ideeën die ik in mijn hoofd had de ruimte te geven. Dat is me tot op heden nog steeds heel goed bevallen. Het enige waar ik spijt van heb, is dat ik het – achteraf gezegd – misschien wel eerder had moeten doen. Wat we doen, hopen we ook aan te geven door de naam InFit Beweegconcepten, we ontwikkelen beweegconcepten. Dat is misschien wat abstract, maar als voorbeeld even kindcentrum De Twijn in Alblasserdam. Dan bedoel ik het ontwerpen en het maken van een schoolgebouw waar het bewegen wordt gestimuleerd en kinderen worden uitgenodigd om in beweging te komen. Daarnaast ontwikkelen we ideeën en werken die uit voor wat meer formele beweegruimten waaronder mijn oude vak, dus gymzalen en sporthallen. Ook alles waar ruimte en vooral overdekte ruimte ingericht kan worden of waarvan wij denken dat die ingericht kan worden, om tot bewegen te komen en om het bewegen uit te dagen.
Ik probeer mensen te inspireren om op een bepaalde manier te kijken naar hoe je dat zou kunnen doen. Er zitten wel wat haken en ogen aan, want je kunt niet alles realiseren wat je wilt. Enerzijds is geld altijd een kader, anderzijds soms het gebouw en soms zijn de mogelijkheden er niet om het te realiseren zoals je het voor ogen hebt. Dat kan zijn, omdat het bij leveranciers moeilijk is of omdat er helemaal geen leveranciers voor te vinden zijn of omdat het gewoon niet bestaat. Dus het is niet per definitie zo dat de uitkomst er altijd anders uitziet, maar de insteek waarmee er naar gekeken wordt, nodigt dat uit. En ja, de ene keer kun je wat meer uitpakken dan de andere keer. Ik help vooral om mensen er over te laten nadenken, qua wat ze willen. Daarna kijken we wat daarvoor nodig is en over het algemeen werkt dat in de praktijk wel goed.
Ja, dat is het denkproces omdraaien, dus eerst vrij denken en dan kijken hoe we dat gaan doen. Hoe is dat toen begonnen met De Twijn?
Mijn compagnon Ronald en ik zijn enkele jaren geleden in Denemarken geweest en het is in de onderwijswereld wel bekend dat in Scandinavische landen een aantal dingen heel anders gaan dan wat wij gewend zijn. Wij hebben ons ook laten inspireren door een aantal scholen te bezoeken. Ronald is architect en die heeft daar ideeën opgedaan qua hoe zo’n gebouw eruit kan zien. Het is natuurlijk wel zo dat er daar wettelijk gezien véél meer ruimte is voor scholen, als je kijkt naar de algemene norm voor hoeveel vierkante meters een leerling mag hebben. Dat is daar meer dan het dubbele van Nederland en dat maakt het makkelijker een gebouw te ontwerpen waar je meer in kunt bewegen.
We zijn wel geïnspireerd geraakt en toevallig kwamen we kort na de reis in contact met het schoolbestuur van de desbetreffende school. Ze waren bezig met het ontwikkelen van een beweegvisie. De ideeën die wij in ons hoofd hadden, bleken heel erg goed aan te sluiten bij hun ideeën voor de ontwikkeling van het nieuwe schoolgebouw in Alblasserdam. Ronald is toen aan de gang gegaan om dat schoolgebouw te ontwerpen met als basis dat het mogelijk moest zijn om daar ook beweegaanleidingen te bieden voor de kinderen. En ook het bewegen in de school mogelijk te maken zonder dat dat meteen in een formele ruimte moet zoals een speellokaal of een gymzaal. Het ging dus echt om het complete gebouw.
Geweldig! Ik zag het filmpje waarin kinderen slingerend of klimmend naar het toilet gingen en via de glijbaan er weer uitkwamen.
Klopt, ik praat trouwens graag over beweegaanleidingen in plaats van toestellen. Bij toestellen hebben mensen snel allerlei beelden en die kloppen niet altijd. Er is in die school een soort atletiekbaan gemaakt, dus een rondlopende gang en in die gang zijn daadwerkelijk belijningen aangebracht, zodat dat als een atletiekbaantje kan gelden. Als ik 15 jaar geleden in een willekeurige basisschool voeg of er gerend mocht worden in de school, dat kon dit ‘natúúrlijk niet’. Toen we die vraag in Alblasserdam vroegen, bleek daar wel draagvlak voor te zijn. De hele dag stil op je stoel achter een tafeltje zitten is natuurlijk niet goed voor kinderen. Die moeten gewoon even kunnen bewegen. Inmiddels is zelfs bewezen dat leren en concentreren dan beter gaat, die beweegaanleidingen helpen gewoon. Als gymleraar leggen we leerlingen eigenlijk iets op, de docent bepaalt de inhoud van de les. Met deze beweegaanleidingen worden ook kinderen die motorisch niet zo handig gefaciliteerd om meer te bewegen. Ze zoeken hun eigen moment en hun eigen manier. Deze school faciliteert voor iedereen heel veel mogelijkheden om te bewegen, zo is er ook een kooi boven de aula – uiteraard met netten eronder – waar kinderen doorheen kunnen.
De reacties van de kinderen en van het team zijn echt gewéldig. Zo’n school moet natuurlijk even een drempel over. Het bewegen moet ook wel echt bijdragen en niet onrust geven. We krijgen ook terug van het team dat de schoolcultuur veranderd is en dat kinderen juist minder druk zijn dan voorheen in de oude school.
Interessant, het doet iets met de concentratie en de motoriek dus! Belangrijke dingen in het cognitieve leerproces om beter te kunnen leren.
Klopt, bewegen op zichzelf is goed en als er dan ook nog andere doelen bereikt kunnen worden, is dat heel mooi meegenomen. We gaan ervan uit dat bewegen op zichzelf gewoon belangrijk is en dat het goed is voor kinderen om in beweging te komen. Helaas is er sprake van bewegingsarmoede in dit land, wij proberen dat met deze manieren op school te verbeteren qua beweging. Kinderen worden uitgenodigd en letterlijk uitgedaagd om iets te doen wat ze anders niet zouden doen. Er zijn een paar elementen opgenomen met de merknaam Monkey boxen waarvan de inhoud van de structuur, de kooi, gewisseld kan worden. Zo kun je het na een bepaalde periode verwisselen, zodat het elke keer opnieuw uitdagend wordt.
Heel leuk! Jij komt dus mensen hiervoor inspireren op De Grote Beweegconferentie. Kun je daar iets over vertellen?
Jazeker! Het filmpje van het Jeugdjournaal gaat er ook bij helpen. Kijk wij hadden een idee, maar uiteindelijk moet je afwachten hoe dat in de praktijk wordt. Want, sluiten die ideeën wel aan op de situatie straks? Wij zijn trots op het feit dat de kinderen én docenten op die school heel tevreden zijn. Het schoolbestuur heeft ons zelfs een nieuwe opdracht verstrekt voor een tweede school in die regio. Het is een andere school en een ander gebouw, we doen het eigenlijk weer als Maatwerk. Hoe kunnen we ook in dat gebouw wat er nog niet is die visie kwijt, die we delen met het bestuur, om bewegen weer vorm te geven.
Bezoek de Beweegworkshop van Pim
op De Grote Beweegconferentie.
