Bewegend en dansend leren is helemaal hip. In 2008 zag Lenneke Gentle de peuters en kleuters van de Haagse binnenstadschool Prinsehaghe helemaal opbloeien toen ze de taal- en rekenlessen dansend en zingend ging aanbieden. Bart Wesseling, van stichting Dansondernemers Nederland, interviewde Lenneke en vroeg haar de dansschoenen van de voeten over hoe deze ontdekking uit 2008 zich ontwikkeld heeft tot het Taaldans® en Rekendans® team, de activiteiten die ze organiseert voor onderwijs en kinderopvang, Crebelen® en natuurlijk de award die aan haar is uitgereikt.
Goedemorgen Lenneke, fijn om je weer te spreken. In coronatijd heb jij ons geholpen met de start van stichting Dansondernemers Nederland, waarin we brancheorganisaties, wedstrijdbonden, vakverenigingen en dansondernemers samen hebben gebracht om als sector met de overheid te kunnen communiceren.
Met Studio Swing wil je kinderen dansend en zingend beter laten leren. Hoe werkt dat precies?
Bewegend leren is nu helemaal hip. Maar toen ik in 2008 begon met het uitvinden van Taaldans® en Rekendans®, was daar nog niet zoveel over bekend. Vroeger had ik zelf best moeite met school. Om te zorgen dat ik toch mee zou komen, zette ik mijn eigen leerstof al om in liedjes en dansjes. Het heeft me door menig toets en examen geholpen! (ook door de laatste mogelijkheid om mijn tentamen anatomie te kunnen halen op de dansacademie) Na mijn opleiding tot dansdocent zag ik mijn verhaal terug in de kinderen in de kinderopvang en het basisonderwijs. Als dansdocent en VVE tutor wilde ik de themabegrippen uit de methode dan ook liever dansen met de peuters en kleuters. Van mijn toenmalige directeur kreeg ik het predicaat ‘eigenwijs’ maar ook een kans om het daar uit te proberen. In de dagelijkse praktijk van deze fijne Haagse binnenstadschool ontwikkelde ik in 2008 Taaldans® en Rekendans®. Het werkte: blije, taalvaardige kinderen en betere (test)resultaten.
Inmiddels zijn er bijna 200 dansdocenten opgeleid om Taaldans® en Rekendans® te kunnen geven. Dat zijn dansdocenten die al jarenlang lesgeven aan peuters en kleuters en deze lessen eigenlijk op de automatische piloot zouden kunnen geven. Ze hebben feeling met de doelgroep en een flink archief met geschikte muziek en materialen. Als onze vakdocenten na de opleiding aan de slag gaan op een voorschool of kleuterschool, volgen zij de themaplanning van de locatie. Wat er in de klas behandeld wordt, zetten zij om in een dansles met een verhaal, breinprikkels, concreet materiaal, muziek, prentenboeken, en liedjes. Zo zijn de kinderen al dansend, handelend en zingend bezig met rekenen en taal. Er worden hele mooie resultaten behaald, mede doordat we naast de cognitieve, fysieke en motorische ontwikkeling natuurlijk ook bezig zijn met de sociaal emotionele ontwikkeling. Er gebeuren echt magische dingen in de lessen, kinderen die ineens durven te praten terwijl ze al weken geen woord gezegd hebben. Kinderen die met hun lijf wel kunnen laten zien dat ze het begrijpen, maar dit in de klas nog niet toe kunnen passen of uit kunnen leggen. De kinderen en hun begeleiders worden er heel blij van, maar wij als vakdocenten ook.
Leerkrachten en pedagogisch medewerkers zijn heel enthousiast bij het meemaken van de danslessen. Zij willen ook zulke leuke dingen doen met hun groep, maar ze zijn natuurlijk geen dansdocenten die gewend zijn om zelf muziek te zoeken en danslessen te ontwikkelen. Maar ze kunnen wel heel goed met kinderen omgaan en ze kunnen prima dansen in de klas aan de hand van een duidelijk voorbeeld. Voor hen geef ik de cursus Crebelen® (Creatief Bewegend Leren), ontwikkel ik lesmateriaal, spreek ik op congressen, bieden we jaarlijks De Grote Beweegconferentie en schrijf ik artikelen voor vakbladen. Recent werkte ik mee aan een nieuwe rekenmethode voor groep 1 2 3 waar ik de dansen voor heb ontwikkeld en samen met een collega digibord filmpjes heb opgenomen. Het geeft me veel energie om zo veel leuke dingen te kunnen doen met leuke mensen. En hoe gaaf om altijd door te kunnen verwijzen naar ons team met vakdocenten.
Breinonderzoek
Wat leuk is om te melden, is dat onderzoek nu aantoont dat bewegen tijdens het leren heel goed is. Maar: dansend leren werkt nog beter. Hoe komt dat eigenlijk? Tijdens het bewegend leren is de beweging vaak van ondergeschikt belang aan het leerdoel. Dat betekent dat er eenvoudige bewegingen gebruikt worden, zoals lopen, joggen, springen of klappen. Dit zijn cyclische bewegingen, bewegingen die steeds hetzelfde zijn en steeds worden herhaald. Bij dans worden veel meer bewegingen door elkaar gebruikt en ook bewegingen waar steeds de middenlijn bij overkruist wordt. Dit noemen we complex bewegen en biedt veel meer uitdaging voor het brein dan cyclisch bewegen. Als extra argument voor dansend leren kunnen we melden dat breinonderzoek aantoont dat specifieke dansspelletjes, zoals de stopdans, bijdragen aan de ontwikkeling van geletterdheid en executieve functies. En wist je al dat muziek het gebied in het brein wat verantwoordelijk is voor het aanleren van nieuwe bewegingen extra activeert? En dat de neurologische paden in het brein voor de cognitie precies dezelfde paden zijn als die voor beweging? Er is zo veel dansonderzoek, Dansdocent.nu maakt dit ook inzichtelijk onder leiding van danswetenschapper Jacqueline de Kuyper. Om deze onderzoeken allemaal te bundelen ben ik met danscollega Saskia Sap bezig om een interactieve lezing voor te bereiden voor De Grote Beweegconferentie in 2023. Hoe meer mensen dit weten, hoe meer er gebruik gemaakt zal worden van muziek en dans in de klas. En natuurlijk ook meer vakdocenten op de vloer.
Als dansprofessionals geïnteresseerd zijn in jouw lesmethode, kunnen zij dan ook Taaldans® en Rekendans® gaan geven?
Als jij de dansdocent bent die hierboven beschreven staat, dan ben je van harte welkom in de Taaldans® en Rekendans® opleiding. De cursus duurt tien weken. Alle cursisten kiezen een thema uit de Voor- en Vroegschoolse Educatie die ze uitwerken tot een lessenserie van drie weken. Ze creëren zelf een verhaallijn met een probleemstelling, zoeken bijbehorende breinprikkels, materialen, muziek, prentenboeken en liedjes en verwerken dat met het taal- en rekenaanbod in de les. Wekelijks zien we elkaar in de Zoom meeting om met elkaar te dansen en te kijken naar wat er aan lesmateriaal ontwikkeld is. Die week werk je zelfstandig door aan de volgende module en ontwikkel je de lesstof door op peuter- en kleuterniveau. Tussendoor worden er vragen gesteld en inspiratie gedeeld op Facebook, door met elkaar mee te denken leren cursisten nog meer dan dat ze alleen hun eigen route volgen. De ontwikkeling van cursisten houden we bij in hun werkmap en ik leer ze natuurlijk ook hoe je gaat ondernemen met Taaldans® en Rekendans® lessen. Na de workshop van onze onderwijsadviseur worden cursisten gecertificeerd en krijgen ze toegang tot onze database. Hierin stellen we marketingmateriaal beschikbaar, lessen van collega’s, financiële tips voor de onderneming maar ook voor onze klanten. Sommige dansschooleigenaren sturen steeds meer dansdocenten bij ons op cursus, omdat ze zo veel aanvragen krijgen. Dat is ook interessant voor de dansscholen.
Zijn er veel scholen, voorscholen en kinderdagverblijven die een vakdocent Taaldans® en Rekendans® willen inhuren?
In het begin deden we natuurlijk veel aan acquisitie, maar tegenwoordig wordt veel vakdocenten tijdens de opleiding al een opdracht aangeboden, scholen en voorscholen zitten echt op docenten te wachten. En soms mogen dansdocenten de opleiding komen doen op kosten van de school waar ze al werken. Heerlijk toch?! Er zijn ruim 15.000 jonge kind locaties in Nederland, dus reken maar uit hoeveel vakdocenten er dan nodig zijn. Het tarief van onze vakdocenten is overigens gelijkgesteld aan dat van een leerkracht. Dit maakt het concept compleet. Voor mij is het belangrijk dat het sterke vakdocenten zijn die de lessen goed voorbereiden en aanbieden. Net zo belangrijk is dat het ook zelfstandig ondernemers zijn die hun zaken goed regelen en zich bewust zijn van de positie die zij innemen binnen de educatie voor het jonge kind. Ze doen belangrijk werk doordat ze kwaliteit leveren voor de kinderen en tegelijk de professionals op locatie inspireren en de ouders betrekken bij het proces.
Hoe ben jij zelf gestart als zelfstandig ondernemer?
Naast mijn vaste baan op school werd ik gevraagd om wat workshops, trainingen en lezingen te geven voor kinderopvanginstellingen, scholen en bij de onderwijsbegeleidingsdienst. Ik vond het zo leuk om te doen, maar kon het moment nog niet voelen om zelfstandig te worden. Totdat ik boventallig werd op school. In de maanden waarin ik nog werkte, zette ik in de avonduren mijn bedrijf op poten. Met een zelfgemaakte website, dito logo en brochure ging ik beginnen. Na drie maanden werd ik al overvraagd en moest ik beginnen om collega’s in te zetten om de reguliere lessen te geven zodat ik zelf alleen de Taaldans® en Rekendans® aanvragen kon doen. Het was een rollercoaster, want hier was ik natuurlijk niet op voorbereid. Met vallen, opstaan en cursussen volgen leerde ik het ondernemerschap kennen en toepassen, zodat mijn bedrijf meer voor me ging werken, in plaats van de overwerkte werknemer te zijn in mijn eigen bedrijf. Stap voor stap kreeg ik steeds meer feeling met wat ik echt wilde doen en vooral ook hoe ik dat wilde aanpakken. Ik heb heel veel manieren gevonden die niet werkten, daardoor heb ik ook kunnen leren wat dan wel werkt. En nog steeds vind ik het heerlijk om hier dagelijks mee bezig te zijn. Zowel met de vakinhoudelijke dingen als met het ondernemen. Want ondernemen is voor mij echt vrijheid. Vrijheid om zelf je eigen tijd in te delen, mooie dingen te creëren, te werken met wie je wilt werken en vooral ook wanneer je niet werkt. Een werkgever zou niet akkoord gaan met en werknemer die haar dag start met yoga, uitgebreid douchen, een uur zelfstudie en lunch met een vrienden om in de middag pas te gaan werken. Die vrijheid heb je als ondernemer wel.
In 2020 ben je verkozen tot “Freelancer of the year”. Hoe ben je in deze competitie terecht gekomen en wat heeft het je gebracht?
Verrassend genoeg werd ik genomineerd door een vriend van me. Het was een heel leuk proces om mee te doen, het zette me ook weer in beweging om de kernwaarden, missie en visie van Studio Swing aan te scherpen. Steeds werden er weekwinnaars bekend gemaakt, dat was wel spannend! Tijdens de halve finale werden we uitgedaagd om zelf een pitch op te nemen. Mijn videograaf heeft de pitch gefilmd en daar spetterende beelden doorheen gemixt van De Grote Beweegconferentie. Het filmpje staat nog steeds op mijn website als welkom. Het geeft zo goed weer waar we voor gaan en hoe ik met mensen wil werken. Uiteindelijk waren we met 10 finalisten over en hebben we met een pitch coach en een videograaf allemaal een finale pitch opgenomen voor de jury. Wat een feest om dan ook de hoofdprijs in ontvangst te mogen nemen! Sindsdien heeft Taaldans® en Rekendans® een vlucht genomen, omdat het is opgenomen in het Nationaal Programma Onderwijs.
In het juryrapport wordt jouw sterke presentatie geroemd. Jij hebt ons in die beginperiode van Dansondernemers Nederland veel geholpen en ik herken dat beeld dan ook. Waar haal jij je enthousiasme vandaan?
Daar kan ik kort over zijn; zo ben ik. Als ik niet dat enthousiasme en die hoge energie voel, dan ga ik blijkbaar niet ‘aan’ op wat ik aan het doen ben. Als ik er niet blij van word, is dat voor mij een reden om iets niet te doen. Verder heb ik in de loop der jaren natuurlijk wel aan mijn presentatievaardigheden gewerkt. Het is belangrijk om goed te kunnen presenteren als je veel lezingen, workshops en trainingen geeft. Daarbij hoort voor mij ook het schrijven van teksten, want dat helpt me in het opbouwen van mijn verhaal en het helder en duidelijk over te laten komen bij het publiek. Of je voor 10 of 1000 mensen spreekt, een helder verhaal is belangrijk. Naast alle vaardigheden die je als vakdocent hebt opgedaan, kan ik ondernemers ook echt aanbevelen om kennis op te doen over het runnen van een bedrijf. Denk aan marketing, sales, wordpress, sociale media en het inzetten van diverse verdienmodellen binnen je bedrijf. Dit heeft me veel verder gebracht omdat ik producten aanbied die schaalbaar zijn. Deze strategische stappen werden door de jury ook als argument genoemd voor de award.
ZZP Nederland organiseert dit jaar wederom de Freelancer of the Year Awards. Tijdens deze verkiezing gaan ze op zoek naar de beste ZZP’er van het jaar. Het staat daarnaast iedereen vrij om een bevlogen vriend, familielid of buurtgenoot die ZZP‘er is te nomineren. Aanmelden of nomineren is mogelijk tot en met zondag 25 september